DE SPELREGELS VAN DE DEMOCRATIE - 4E HERZIENE EDITIE

Synopsis

Wanneer we in het kieshokje onze stem uitbrengen, staan we er wellicht niet bij stil dat de wijze waarop we stemmen niet alleen de verhoudingen tussen de partijen in het parlement vastleggen voor de komende tijd, maar ook invloed heeft op de hele werking van onze democratie. In België en Nederland hebben we veel partijen in onze parlementen, en bijgevolg ook veel partijen in de regeringen. In andere landen, zoals het Verenigd Koninkrijk is dat niet het geval. Daar zijn er minder partijen in het parlement – althans minder partijen die er écht toe doen – en doorgaans maar één partij in de regering. In Scandinavische landen, tenslotte, zijn minderheidsregeringen eerder de regel dan de uitzondering. En toch noemen we al deze landen ‘democratieën’, ook al zijn de spelregels van die democratieën totaal verschillend. Aan de basis ervan liggen de kieswetten en de gehanteerde kiesstelsels. Zij bepalen hoeveel zetels er te verdelen zijn, hoeveel kiesdistricten er zijn, hoeveel vrouwen en hoeveel mannen er op de lijsten moeten staan, of je een voorkeurstem mag uitbrengen op de kandidaat van jouw keuze, of niet. De keuze van het kiesstelsel is niet zo onschuldig als het op het eerste gezicht lijkt. Die keuze heeft namelijk heel wat gevolgen: voor het aantal partijen dat zetels in de wacht kan slepen, voor het aantal zetels per partij, voor de stevigheid van de (coalitie)regering en dus voor de positie van de eerste minister, voor de aan- of liever afwezigheid van vrouwelijke politici en gekozenen van allochtone afkomst, voor het profiel van de gekozen politieke elite in het algemeen, en voor de aanleiding tot het presidentieel campagnevoeren. Aan de hand van de meest recente verkiezingsuitslagen, gaan we in dit boek dieper in op de mechanismes en de effecten van de meest courante kiesstelsels in Europa.

Table of contents

  Table of contents

Specifications

Stefaan Fiers

Steven Van Hecke