Synopsis
De vraag naar waarheid is zo oud als de mens zelf. Nadenken over waar en vals is een bij uitstek menselijke activiteit. Maar net om die reden kan waarheid geen evident of statisch gegeven zijn. Ze komt tot stand in en met het vragen van de mens en vormt daarom het voorwerp van eindeloze reflectie en debat. Verschillende VUB-onderzoekers hebben zich elk op hun manier over het thema ‘waarheid’ gebogen. De vele bijdragen die in dit boek aan bod komen resulteren dan ook in een mozaïek aan stemmen en reflecties op die steeds hernieuwende en onuitputtelijke vraag. Een bont en gevarieerd geheel van benaderingen vanuit radicaal verschillende disciplines en met uiteenlopende interpretaties van wat waarheid betekent, biedt allicht een goed uitgangspunt om het thema ‘waarheid’ te benaderen.
Een vraag naar waarheid is het werk van VUB-denktank POINcaré en kwam tot stand onder leiding van Joke Bauwens, Vincent Ginis, Trisha Meyer, Bart Van Kerkhove en Karl Verstrynge.
Table of contents
Table of contents
Check out the full publication here.
Download the chapters:
Voorwoord
door Jan Danckaert
Inleiding
door Joke Bauwens, Vincent Ginis, Trisha Meyer, Bart Van Kerkhove en Karl Verstrynge
DEEL 1 - Wat is waarheid?
- Waarheid als verbeelding
door Marc Van den Bossche - Het nut van waarheid
door Eline Severs - Is wiskunde universeel?
door Jan De Beule en Andreas Debrouwere - De wetenschappen voorbij de waarheid
door Jip van Besouw - Een uitweg voor de eeuwige strijd om het monopolie op de waarheid
door Emilie Gregoire - Hoe 'de waarheid' te stipuleren in de wetenschap?
De natuurtheologie van Isaac Newton onder de loep
door Frederik Dhondt
DEEL 2 - Waarheid en waarheidsvinding
- Hoe we in ons dagelijks leven de waarheid verdraaien
door Werner Schirmer - Het gebruik van MBTI en Insights in personeelswerk: een ongemakkelijke waarheid
door Bert Scheurs, Maarten Andriessen en Elies Hendrickx - Onrechtmatig bewijs: heiligt de waarheid de bewijsmiddelen?
door Jachin Van Doninck - Zien is (niet altijd) geloven: bodycams en waarheidsgetrouw bewijs
door Julie Caluwaerts en Lucas Melgaço - Medische diagnose en een nieuwkomer: Artificiële intelligentie
door Stijn Denissen, Jeroen Van Schependom en Guy Nagels - Omgaan met waarheid en wetenschappelijke kennis volgens The Recognition Machine
door Brenda Bikoko - Hoe betrouwbaar is de 'ground truth' die AI-systemen hanteren bij de modellering van de werkelijkheid?
door Carmen Mazijn
DEEL 3 - Waarheid en wetenschap
- Waarheidsaanspraken in de media: niet altijd een goed idee
door Pascal Verhoest - Een ongemakkelijke waarheid herbekeken
door Cathy Macharis - De medisch expert in tijden van nood: een pandemie aanpakken vergt teamwerk
door Cornelis J. Schilt - De maatschappelijke verantwoordelijkheid van universiteiten: een verhaal over wetenschapsporno en waarheidszoekers
door Lien Mostmans en Linde Moriau - De goede burger: over democratische waar(he)den
door Ronald Crouzé, Minne Huysmans en Pieter Meurs - De waarheid over COVID-19: 'de wetenschap volgen' of 'zelf op onderzoek gaan'?
door Andrew Morris
DEEL 4 - Waarheid en post-waarheid
- Hightech Business op de kap van desinformatie
door Kevin De Moortel - Nepnieuws, een blijver
door Timothy Desmet en Davide Rigoni - Utilitarische waarheden: hoeveel desinformatie en wantrouwen kan een democratie tolereren?
door Samuel Cipers, Jonas Lefevere en Trisha Meyer - Het censuren van schadelijke waarheden en leugens door socialmediaplatforms in de strijd rond 'misinformatie'. Exit de traditionele selectieve benadering van het recht in de waarheidskwesties?
door Paul De Hert en Andrés Chomczyk Penedo - Waarheid (waarheden) voorbij factchecking: de ontkrachting van misinformatie levert haar eigen wetenschappelijke beloning op
door Tom Willaert, Ike Picone en Nathalie Van Raemdonck - Beschikt de mens over een vrije wil? Brengen de filosofie, de psychologie en de neurowetenschap de waarheid hierover aan het licht?
door Eric Kerckhofs, Sebastiaan Engelborghs, Jean Paul Van Bendegem en Natacha Deroost
Specifications
Joke Bauwens
Joke Bauwens is hoofddocent communicatiewetenschappen aan de Vrije Universiteit Brussel en lid van de onderzoeksgroep ECHO. Haar onderzoek richt zich op de maatschappelijke rol van media en communicatie. Ze heeft ruime ervaring in zowel kwalitatief als kwantitatief onderzoek naar percepties, representatie, sensemaking, jongeren, media, cultuur en democratie.
Vincent Ginis
Vincent Ginis is docent wiskunde en data-analyse aan de VUB, en staat aan het hoofd van de onderzoeksgroep Data Analytics, nauw verweven met het AI Lab en de onderzoeksgroep Applied Physics. Daarnaast is Vincent gastdocent aan de School of Engineering and Applied Sciences van Harvard University. Zijn onderzoek verkent het grensgebied tussen fysica, informatietheorie, complexe systemen en artificiële intelligentie.
Trisha Meyer
Trisha Meyer is assistent-professor docent in digitaal beleid en participatie aan de VUB en professorial fellow aan de VN-Universiteit CRIS in Brugge. Trisha leidt het Centrum voor Digitalisering, Democratie en Innovatie aan Brussels School of Governance van de VUB. Trisha voert onderzoek naar de reguleringsdrang − en de maatschappelijke gevolgen – van technologieplatforms die proactieve (en geautomatiseerde) maatregelen nemen om inhoud te modereren. Een tweede nauw verwante onderzoekslijn betreft de stakeholdersbetrokkenheid en participatief bestuur in digitaal beleid. Trisha is hoofdonderzoeker van het EDMO BELUXproject, een door de EU gefinancierd centrum voor onderzoek, factchecking en mediageletterdheid naar online desinformatie in België en Luxemburg.
Bart Van Kerkhove
Bart Van Kerkhove studeerde economie in Gent en wijsbegeerte in Brussel. Hij is sinds 2000 verbonden aan het Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie van de Vrije Universiteit Brussel, waar hij diverse vakken in de analytische wijsbegeerte doceert. Hij is tevens gastdocent aan de Universiteit Hasselt. Zijn voornaamste onderzoeksdomein is de filosofie van de wiskunde.
Karl Verstrynge
Karl Verstrynge is hoogleraar aan de Vrije Universiteit Brussel waar hij ethiek en toegepaste ethiek doceert. Hij publiceert over existentiële wijsbegeerte en existentieel-ethische thema’s.